Czarnuszka

Czarnuszka

Nigella sativa

(Czarnuszka siewna, Czarny kumin, Czarny sezam)

Czarnuszka od czasów starożytnych była szeroko stosowana do celów leczniczych i jako przyprawa. Znana była jako "ziarno Benedykta".

W księdze ziół asyryjskich opisywano nasiona czarnuszki  jako lekarstwo na problemy żołądkowe oraz do stosowania zewnętrznego na problemy skórne, takie jak świąd, wysypka, opryszczka.

Inne źródła podają, że w grobowcu Tutenchamona znaleziono olej i nasiona czarnuszki.

Nazwa czarnuszka pochodzi od łacińskiego słowa „nigellus” lub „niger”, czyli czarny.

W Egipcie były one używane przez Kleopatrę i królową w celach upiększających i leczniczych. Lekarze starożytnego Egiptu stosowali nasiona czarnuszki jako lekarstwo na przeziębienia, bóle głowy, zaburzenia trawienia, infekcje, stany zapalne i alergie.

Hipokrates w V w p.n.e. stosował czarnuszkę na zaburzenia trawienia i wątroby. W I wieku zioło to było powszechnie stosowane przez Pliniusza Starszego. Działanie czarnuszki opisał w dziele pt.: "Historia Naturalna", jako środek na ukąszenia węży i ukłucia skorpiona, modzele, ropnie i wysypki skórne. Zalecano ją również na  przeziębienia i stany zapalne.

Nasiona czarnuszki mają właściwości odpychające niektóre owady, np.: mole.

Czarnuszka pochodzi z Afryki Północnej, ale rośnie też w Turcji i na Wschodzie. Jest rośliną całoroczną, należącą do rodziny Ombrellifere. Kwiaty, które rozwijają się latem, są białe o niebieskawym odcieniu, owoce są nabrzmiałe i zawierają małe, czarne ziarna.

Nasiona czarnuszki to małe, matowe, czarne ziarenka o szorstkiej powierzchni i oleistym białym wnętrzu. Są trójkątne i mają 1,5 - 3 mm długości. Są podobne do nasion cebuli.

Bukiet: Nasionka nie mają intensywnego zapachu, choć gdy się je rozetrze wydzielają aromat przypominający oregano. Smak: lekko gorzki z lekką pikantną nutą. Skala ostrości: 3

Używanie i przechowywanie czarnuszki

Możemy wykorzystać całe lub mielone nasiona, są one zazwyczaj smażone lub palone przed użyciem. Dają się łatwo skruszyć w moździerzu. Przechowujemy w zamkniętym pojemniku i chłodnym miejscu.

Zastosowanie kulinarne czarnuszki

Czarnuszka stosowana jest w Indiach i na Bliskim Wschodzie jako przyprawa, a w Europie czasami wykorzystywana jest jako substytut pieprzu. W kuchni indyjskiej powszechnie stosowana jest jako dodatek do łagodnych duszonych potraw z jagnięciny, takich jak korma (rodzaj curry na bazie jogurtu i przypraw z dodatkiem mleczka kokosowego). Doskonale współgra również z warzywami i potrawami dhal (indyjskie zupy), jest także częstym dodatkiem sosów czatnej (chutney).

Nasionami posypuje się przed pieczeniem chleb naan (płaski chleb drożdżowy z białej mąki pochodzenia środkowoazjatyckiego). Czarnuszka jest składnikiem niektórych mieszanek przyprawowych garam masala i jest jedną z pięciu przypraw wchodzących w skład mieszanki Panch phoron. Na Bliskim Wschodzie czarnuszka dodawana jest do ciasta chlebowego. Czarnuszkę zazwyczaj dodaje się do chleba.

Skład czarnuszki siewnej

Olej czarnuszki zawiera ponad 100 elementów, które współgrają ze sobą, ale to olejek eteryczny w niej zawarty wykazuje działanie terapeutyczne.  

• 35% -węglowodany
• 35 - 45% oleje i tłuszcze roślinne Omega 3 i Omega 6
• 20% białko
• 0,5 do 1,5% olejek eteryczny
• pierwiastki śladowe i enzymy.

Właściwości lecznicze czarnuszki

Czarnuszka w indyjskiej medycynie stosowana była  jako środek wiatropędny i pobudzający, przeciwko niestrawności i dolegliwościom jelitowym. W Indiach używana jest też do wywoływania poporodowych skurczy macicy oraz do przyspieszenia laktacji.

Czarnuszka jest przyprawą szczególnie bogatą w żelazo. Ceniona jest w  tradycji Ayurvedy za korzystny wpływ na zdrowie. Ma właściwości rozgrzewające, stosowana jest więc też w okresie zimowym. Uważa się, że czarnuszka niweluje wzdęcia, ma działanie uspokajające.

Zmniejsza Vatę i Kaphę i zwiększa Pittę (w tradycji Ayurvedy, te elementy, przejawiają się w ludzkim ciele jako trzy podstawowe zasady, dosze, temperamenty. Vata dosza to połączenie elementu eteru i powietrza, pita – wody oraz ognia, a kapha – jest przejawem wody oraz ziemi. W Indiach i w Chinach, olejek z czarnuszki używany jest jako "naturalny antybiotyk", podczas Międzynarodowego Kongresu Raka w New Delhi mówiło się o jego działaniu przeciwnowotworowym

Odtruwa układ pokarmowy, równoważy układ odpornościowy. Przyczynia się do absorpcji składników odżywczych, poprawia trawienie i stymuluje układ odpornościowy. Olejek eteryczny wykazuje korzystne działanie  w walce z problemami układu oddechowego (astma, zapalenie oskrzeli ), dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym.

Posiada wysoką zawartość antyoksydantów, które dłużej pozostają w całych nasionach, krócej w czarnuszce mielonej. Czarnuszka przyczynia się do naturalnej detoksykacji organizmu, podobnie jak cynamon, imbir, kurkuma i koper.

Detoksykacja jelit. Olej z nasion czarnuszki ma szczególne znaczenie w detoksykacji jelit, gdyż zablokowany przewód pokarmowy może prowadzić do wielu chorób, jak bowiem mawiał Paracelsus "Śmierci czai się w jelitach". Toksyny mogą być wytwarzane przez bakterie jelitowe i grzyby, których nie można usunąć z jelit, ze względu na tendencję do zaparć.

Nagromadzenie toksyn może prowadzić do wielu chorób i upośledzenia funkcji narządów. Początkowo objawami mogą być biegunki i zaparcia, gazy i miejscowe zapalenie jelit. Ponadto są to objawy stałego zmęczenia, bóle głowy, w konsekwencji może dochodzić do przewlekłego zapalenia stawów, reumatyzmu, chorób skóry i alergii. W takich przypadkach olej z nasion czarnuszki można stosować jako leczenie wspomagające, oczyszczające.

Obecnie czarnuszkę używa się na:

• wzmocnienie układu odpornościowego (choroby przewlekłe, takie jak AIDS);

• reakcje układu odpornościowego (alergie, reumatyzm, stwardnienie rozsiane, białaczka, katar sienny i astma)

• anoreksja

• brak menstruacji

• raka

• grzybice

• bóle głowy

• podwyższony cholesterol

• kolki niemowlęce

• cukrzyca

• biegunka

• stany osłabienie, zmęczenie

• czerwonka

• odtruwanie jelit, wątroby

• zaburzenia pracy wątroby i pęcherzyka żółciowego

• hemoroidy

• gorączka

• wzdęcia

• żółtaczka

• nadciśnienie

• choroby przenoszone drogą płciową

• choroby skóry i alergie skórne (stany zapalne, obrzęk, pokrzywka, wypryski i trądzik)

• zapalenie oka

• problemy z trawieniem

• kaszel, przeziębienie i grypa

• jelitowe pasożyty (robaki, ameby, tasiemiec. Owsiki)

• problemy z nerkami i pęcherzem

• paraliż

• bóle reumatyczne

• siniaki i urazy+

• senność, zmęczenie, otępienie

• układ hormonalny (PMS)

• zapalenie zatok

• zaparcia

Najbardziej aktywne składniki czarnuszki:

Kwasy tłuszczowe. Olej nasion czarnuszki może być porównywany do oleju ogórecznika i wiesiołka, ze względu na wysoka zawartość składników eterycznych, które w połączeniu z olejkiem lotnym, odgrywają istotną rolę w kształtowaniu prostaglandyny E1, mającą wpływ na zrównoważone działanie układu odpornościowego. 56% kwasu linolowego, 24,6% kwasu oleinowego, 12% kwasu palmitynowego, 3% kwasu stearynowego, 2,5% kwasu eikozanowego, 0,7% kwasu linolenowego, 0,16% kwasu mirystynowego.

thymoquinone. To naturalny przeciwutleniacz. Działa przeciwzapalnie, zmniejsza ból. Stymuluje produkcję żółci, metabolizuje tłuszcze i pomaga w detoksykacji. Chroni przed atakami astmy, hamuje wydzielanie histaminy.

prostaglandyna E1. Reguluje funkcje mózgu, działanie układu nerwowego i uwalniania substancji. Przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi i rozszerzenia naczyń krwionośnych, w konsekwencji zapobiega płytek krwi (zakrzepicy). Reguluje system immunologiczny i aktywuje limfocyty T, które są istotne w walce organizmu z chorobą. Hamuje procesy alergiczne. Normalizuje stany zapalne skóry. Rozszerza oskrzela. Zwiększa wydzielanie hormonu tarczycy i insuliny.

Nigellon. Rozszerza oskrzela, działa przeciwskurczowo, wskazany w leczeniu chorób układu oddechowego, takich jak astma i krztusiec. Badania potwierdziły także, że działa przeciw histaminowo.

Saponin Melathin. To naturalny pestycyd. Ma silne właściwości oczyszczające i jest stosowany jako środek przeczyszczający i niszczący pasożyty. Nadaje się  do niszczenia pasożytów u dzieci. Sprzyja wchłanianiu substancji odżywczych i działa wykrztuśnie. Pobudza apetyt i trawienie, dogłębnie oczyszcza jelita.

Olejki eteryczne. Działają przeciwbakteryjne, przeciwwirusowo.

Witamina B2

Tiamina (witamina B1). Odgrywa ważną rolę w przekształcaniu węglowodanów
i tłuszczów w energię. Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju,  pomaga utrzymać właściwe funkcjonowanie serca, układu nerwowego i przewodu pokarmowego.  

Niacyna (witamina B3). Wspomaga napięcie mięśniowe,  wpływa na układ nerwowy, kondycje skóry, włosów, oczów, działa na wątrobę.

Selen. To przeciwutleniacz odgrywający ważną rolę w profilaktyce nowotworów i zapobieganiu tworzeniu się skrzepów krwi. Wykazuje działanie przeciwwirusowe i hamuje uszkodzenia chromosomów. Neutralizuje toksyny i metale ciężkie. Jest również stosowany w leczeniu astmy, trądziku, zapaleniu ścięgna, przy problemach z niepłodnością u mężczyzn i zaburzeniach w okresie menopauzy u kobiet.

Badania dotyczące olejku z nasion czarnuszki

Olejek z nasion czarnuszki używany był od blisko 4000 lat, jednak dopiero w ubiegłym wieku jego właściwości stały się szerzej znane. W latach 1992 -2012, prowadzone były badania farmakologiczne dotyczące olejków lotnych nasion czarnego kminu.

Badania te wykazały następujące właściwości olejku z nasion czarnuszki:

Działanie farmakologiczne olejków lotnych zawartych w nasionach czarnuszki:

• Nadciśnienie - zostało naukowo udowodnione, że olejek eteryczny czarnuszki obniża ciśnienie krwi.

• Korzystny wpływ na żołądek - udowodniono, że olej lotny czarnuszki zapobiega powstawaniu wrzodów w 38% przypadków

• Układ oddechowy - olejek eteryczny z nasion czarnuszki okazał się doskonałym środkiem ochronnym zarówno przed astmą oskrzelową, zapaleniem oskrzeli ( czarnuszka bardziej skuteczna u dzieci niż u dorosłych).

• Działanie przeciwwirusowe – badania przeprowadzone w Japonii potwierdziły, że olej z nasiona czarnuszki może być pomocny w zapobieganiu zapaleniom spojówek, powstawaniu ropni, chorób pasożytniczych i innych infekcji.

• Cukrzyca - podawanie olejków z nasion czarnuszki osobom z cukrzycą typu 1, spowodowało znaczące obniżenie (23-43%) poziomu glukozy bez uwalniania insuliny.

• Pozytywny wpływ na nowotwory.

• Pozytywny wpływ na rozwój różnych wirusów: salmonella, czerwonka, dissentereia,. Rozprzestrzenianie się szczepów opornych wielu grzybów (antybiotyków ..), stworzyły potrzebę odkrywania nowych rodzajów przeciwgrzybiczne i elementów odpornych na wirusy te inibono.

  Okazuje się, że olejek eteryczny z czarnego materiału siewnego ma "działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, nawet wobec szczepów Staphylococcus aureus, które mogą powodować szereg chorób, od małego zakażenia skóry (wypryski, liszajec, owrzodzenia, czyraki, zapalenie tkanki łącznej, do chorób, takich jak zapalenie opon mózgowych, zapalenia wsierdzia, posocznica, salmonelli, czerwonki.

   

Uprawa czarnuszki

Czarnuszka jest rośliną zielną jednoroczną z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.), ma ok. 60 cm wysokości. Szaro-zielone liście są delikatne i nitkowate. Kwiaty mają pięć płatków o szerokości 2,5 cm, są białe z niebieskimi żyłkami, pojawiają się od czerwca do września.

Nasionka zamknięte są w kapsule składającej się z pięciu komór, z których każda zwieńczona jest niewielkim kolcem. Gdy komory są wysuszone otwierają się, uwalniając nasiona. Czarnuszka pochodzi z zachodniej Azji, gdzie rośnie zarówno dziko, jak i w uprawach. Uprawiana jest także w Indiach, Egipcie i na Bliskim Wschodzie.

Uwaga!
Olej z nasion czarnuszki nie powinien być stosowany w czasie ciąży, ponieważ może powodować skurcze macicy!

Melantyna spożyta w dużych dawkach jest toksyczna, więc przyprawa ta nie może być stosowana w dużych ilościach.

KUP czarnuszkę w sklepie internetowym