Trybula

Trybula 

Jej smak i zapach przypomina mirrę, którą przyniesiono przez mędrców Małemu Jezusowi. To właśnie dlatego trybula symbolizuje nowe życie i ma ścisłe powiązanie z Wielkanocą w niektórych częściach Europy, gdzie tradycją jest podawanie zupy z trybuli w Wielki Czwartek.

Uczony Pliniusz pochodzący z I w. i XVII-wieczny zielarz Nicholas Culpeper wierzyli, że trybula, jak to ujął Culpeper, "potrafi ogrzać i zdziałać wiele dobrego dla zimnego i starego żołądka". W średniowieczu, trybulę wykorzystywano jako lek na różne dolegliwości.

Zjedzenie całej rośliny ponoć pomaga pozbyć się czkawki - obecnie jest to sposób stosowany przez wiele osób.

Opis trybuli

Trybula ma subtelny, delikatny smak, przypominający anyż i pietruszkę. Charakterystyczny aromat, który odnaleźć możemy w sosach rybnych, prawie zawsze okaże się trybulą, najbardziej znamienną z przypraw kuchni francuskiej. Trybula należy do rodziny selerowatych, a jej liście bardzo przypominają liście marchwi. Młode zielone liście, zbiera się zanim zdążą stracić swój wyrazisty ostry smak, a żeby go zachowały często konserwuje się je w occie.

Trybula jest ciepłym ziołem. Jej smak i zapach oddziałuje na zmysły w taki sposób jak ciepło - powoli i delikatnie. Gdy w potrawie odkryjemy choć nutkę smaku trybuli, poczujemy się świetnie, gdyż jej smak i zapach są same w sobie ciepłe i radosne. Istnieją dwie główne odmiany trybuli: pospolita i ogrodowa. Trybula jest rośliną jednoroczną, odporną na działanie niskich temperatur. Delikatna struktura liści przypomina paproć, a jej smak jest subtelny. Łodygi są rozgałęzione i drobno rowkowane, a główny pęd jest cienki i biały.

Kwiaty: Małe, białe kwiatostany. 

Liście: Naprzeciwległe, jasnozielone, nieparzysto-pierzaste. Tylko dolne liście mają łodygi. 

Wysokość: do 1,5 m.

Zastosowanie kulinarne trybuli

(fot. trybula ogrodowa) Trybula dobrze komponuje się ze smakiem łagodnych serów oraz jest smacznym dodatkiem do masła, jaj i potraw ziemniaczanych. Wchodzi w skład tradycyjnej francuskiej mieszanki ziół (estragon, pietruszka, szczypiorek i trybula). Mieszanka ta jest podstawą ravigote, będącego ciepłym aksamitnym sosem serwowanym jako dodatek do ryb lub drobiu. Sos bearneński zawdzięcza swój charakterystyczny smak właśnie trybuli. Będąca ziołem wiosennym, ma naturalne powinowactwo z innymi wiosennych potrawami takimi jak: łosoś, pstrąg, młode szparagi, młode ziemniaki, młoda zielona fasola i marchew. Smak trybuli jest bardzo ulotny, zwłaszcza gdy ją suszymy, lub gdy narażona jest na zbyt wysoką temperaturę. Z tego właśnie względu powinno się ją dodawać pod koniec gotowania, a najlepiej posypać gotową potrawę świeżą rośliną. Jednym ze sposobów, dzięki którym trybula zachowa swój smak na dłużej jest zamarynowanie jej w białym occie winnym. Z uwagi na jej silny smak, nie potrzebujemy wiele innych aromatów aby przyprawić potrawę.

Dzięki temu można z powodzeniem przyprawić posiłek niskokaloryczną trybulą. Delikatne liście czynią ją atrakcyjnym ziołem wykorzystywanym często jako dekoracja. Świeżą trybulę można dodać do niskokalorycznych sałatek.

Właściwości lecznicze trybuli

W medycynie ludowej, trybulę wykorzystano do przemywania zmęczonych oczu. Z trybuli robiono również napary które wykorzystywano w celu obniżenia ciśnienia krwi. Aktywnym składnikiem trybuli jest olejek eteryczny, który ma zapach podobny do mirry. Trybula jest również bogatym źródłem bioflawonoidów, które oddziałują pozytywnie na organizm w różny sposób, w tym wspomagają wchłanianie witaminy C. Jak większość ziół, trybula dobrze działa na trawienie. Można ją zaparzyć jak herbatę i stosować jako środek do przemywania oczu.

Herbata z trybuli: 1 łyżkę stołową świeżo posiekanej trybuli zalać 1 szklanką wrzącej wody; pozostawić pod przykryciem na 20 minut. Dzięki przykryciu zachowamy wszystkie cenne lotne olejki. Po schłodzeniu zwilżyć wacik i położyć jak okład na 10 min na zamknięte oczy. Przynosi ulgę i zdecydowane orzeźwienie zmęczonym oczom.

Uprawa trybuli

Trybula, w przeciwieństwie do większości innych ziół, preferuje chłodne, wilgotne i zacienione lokalizacje. Aby zapewnić roślinie wzrost i dłuższą wegetację należy uszczknąć jej wierzchołek. Trybula ma bardzo długie korzenie i w związku z tym nie lubi być przesadzana, należy więc zwrócić uwagę na odpowiednie miejsce siewu. Trybula jest jednym z tych ziół, które można z powodzeniem uprawiać w pojemnikach. Im starsza roślina, tym ma ciemniejsze liście – w późniejszym etapie są one fioletowe lub nawet brązowe. Wtedy też tracą swój smak, należy zatem używać wyłącznie młodych zielonych liści.