Nasiona selera
Seler - nasiona selera
Nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa „sedano”. Seler używany był przez Greków jako lek i symbol zwycięstwa. Rzymianie jako pierwsi docenili seler jako przyprawę, później był przysmakiem Włochów i Francuzów. Dopiero w XIX wieku stał się popularny w Ameryce. Obecnie Europejczycy używają liście, łodygi, korzenie selera do zup, sosów, sałatek i innych dań. Bengalczycy używają zmielonych nasion selera, w Chinach i Południowo-Wschodniej Azji używa się liści lokalnej odmiany selera do wielu potraw.
Nasiona selera pochodzą z Europy Wschodniej i Południowej, basenu Morza Śródziemnego. Są też uprawiane w Indiach, Francji, Wielkiej Brytanii, Japonii, Chinach, na Węgrzech i w Stanach Zjednoczonych. Jest to pierwotna, dzika odmiana selera. W zależności od odmiany rośliny, spożywa się jego liście, łodygi, nasiona, bądź korzeń.
Opis nasion selera
Nasiona selera są małe i kuliste, sprzedawane są w całości, lekko zgniecione lub mielone. Jasnozielone liście wykorzystuje się świeże lub suszone, łodygi, korzenie sprzedawane są świeże. Suszone nasiona selera są ciemnobrązowe. Mają ostry, przenikliwy zapach i gorzki smak, który pozostawia uczucie pieczenia. Nasiona mają bardziej intensywny smak niż liście, łodygi lub korzenie.
Francuska odmiana nasion selera jest ziołowa i słodka, z wyczuwalnym bukietem cytrusowym, a indyjski typ tych nasion jest bardziej ziołowy. Korzeń, liście i łodygi mają silny, ziołowy smak, podobny do pietruszki. Zmielone nasiona selera nazywane są również selerem w proszku.
Nasiona selera zawierają od 2% do 3% olejku, o żółtym i zielonkawym kolorze. Składa się on głównie z terpenów - limonen (68%), z seskwiterpenów, takich jak β-selinenen, n-butyliden i mircen. Charakterystyczny zapach wynika z zawartości ftalidy. Istotnym składnikiem selera jest wapń, witamina A, witamina C, żelazo, magnez, sód, potas i fosfor. Liście selera mają około 0,1% lotnych olejków - głównie 33,6% mircenu i 26,3% limonenu.
Zastosowanie kulinarne nasion selera
Nasiona selera używane są do świeżego soku pomidorowego, zupy z kurczaka, marynaty, sosów sałatkowych, sałatki Coleslaw, pieczywa i wędlin. Skandynawowie i Europejczycy z Wschodniej części kontynentu, dodają nasiona i liście selera do sosów, zup, gulaszów.
Zmielone ziarna wykorzystuje się też w salami, parówkach, kiełbasach, do dań na bazie wołowiny. Przyprawa ta jest też składnikiem drinka Krwawa Mary. Proces gotowania powoduje zmniejszenie goryczy ziaren selera i zwiększa ich słodycz. W północnej części Indii oraz w Zatoce Bengalskiej, dodają nasiona selera do curry, marynat i chutneys. Przyprawa ta dobrze łączy się z kurczakiem, kurkumą, szałwią, kminkiem, sosem sojowym, imbirem czy octem.
Liście selera są rozdrabniane i używane jako dodatek do zup i sosów, a łodygi selera są cięte i używane do podnoszenia smaku zup, farszów i zapiekanek. W Ameryce Północnej liście selera dodawane są do dania Gumbos i zup.
W Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej przyprawia się nim zupy, sosy, jest stosowany jako dodatek do dań z ryżu. Korzeń selera jest spożywany na surowo, blanszowany, w postaci puree, smażony lub gotowany.
Mieszanki przyprawowe zawierające nasiona selera to: garni, gumbo, mieszanki curry, czy mieszanki przypraw do soku pomidorowego.
Właściwości lecznicze nasion selera
Rzymianie używali nasion selera w ziołowych tonikach oraz stosowali go jako afrodyzjak. W Grecji nasiona te były popularnym składnikiem eliksirów miłosnych. Seler był też stosowany jako środek uspokajający i nasenny. Używano go w leczeniu dny moczanowej i artretyzmu. W Indiach zwalczano nim reumatyzm.