Sasafras

Sasafras, sasafran, sasafrzan

Sassafras Nees

Sasafras to północnoamerykańska roślina, która jest istotnym składnikiem kuchni cajun i kuchni kreolskiej w Luizjanie. Osadnicy francuscy przyjęli wiele lokalnych przypraw od Indian, Hiszpanów i Afrykanów, tworząc bardziej pikantną wersję ich kuchni.

Wśród nich sasafras jest jednym z najpopularniejszych – przyprawia się nim gumbo (luizjańskie danie składające się z pikantnego bulionu, mięsa lub skorupiaków i warzyw). Indiańskie plemię Czoktawów używało liści wysuszonego sasafranu (który jest podstawowym składnikiem przyprawy file) do zagęszczenia sosów i gulaszu. Roślina pochodzi ze wschodniej i północnowschodniej części Stanów Zjednoczonych (Luizjana). Występuje także w Chinach.

Opis sasafrasu

Sasafras ma jasnozielony kolor i jest dostępny zarówno świeży jak i w formie wysuszonych liści o różnorodnych rozmiarach i liczbie (od jednego do trzech płatków). Wysuszone i zmielone liście są nazywane przyprawą file. Wysuszona kora korzenia również znajduje zastosowanie przy doprawianiu potraw. Liście wydzielają przyjemną, cierpką woń podobną do zapachu anyżku, natomiast korzeń ma głęboki, gorzki smak i pachnie jak kamfora.

Liść zawiera 2-3% olejów, głównie -pinen, mircen, pelandryn, citral, geraniol, linalol, safrol. Kora ma około 2% olejów, przede wszystkim safrol (90%), który jest zabroniony w wielu krajach jako składnik spożywczy ze względu na właściwości rakotwórcze (występuje szczególne zagrożenie raka wątroby). Zanim liście sasafranu trafią do sklepów, safrol jest z nich usuwany. Korzeń zawiera wysoki procent olejów – 6-9%, głównie α-pinen, pelandryn, eugenol, kamfora, tujon.

Zastosowanie kulinarne sasafrasu

fot. ususzona kora sasafrasu

W Luizjanie Kreole i francuskojęzyczna grupa etniczna (Cajun) używają przyprawy file (która może zawierać kolendrę, szałwię i ziele angielskie), aby nadać smaku potrawom opartym na drobiu, warzywach i owocach morza, a także zupom, bisque (krem z małży) i gulaszom. Jest również stosowana do zagęszczania gumbo, tradycyjnego luizjańskiego dania opartego na owocach morza, kiełbasie andouille, róży chińskiej, languście albo kurczaku doprawionym tymiankiem, czarnym pieprzem i papryką.

File jest dodawana do gumbo tuż po ugotowaniu i na chwilę przed podaniem. W przypadku dodatkowego gotowania file nada potrawie włóknistej konsystencji.Młode liście sasafranu są siekane i dodawane do sałatek. Po usunięciu safrolu z korzenia uzyskuje się olej dodawany do drinków, piwa korzennego, produktów mięsnych i wyrobów cukierniczych. Jako składnik w mieszance przypraw dodawany jest do gumbo, bisque, piwa korzennego.

Właściwości lecznicze sasafrasu

Plemię Czoktawów używało korzenia sasafranu do łagodzenia objawów gorączki. Pierwsi amerykańscy osadnicy dodawali go do herbat i syropów, stosując jako środek przeciwbólowy, usuwający kamienie nerkowe, obniżający wysokie ciśnienie krwi, łagodzący artretyzm, skazę moczanową i infekcje oka.

Kora pozyskiwana z korzenia sasafranu pomimo właściwości leczniczych zawiera składniki rakotwórcze. Zielarze używali jej do leczenia infekcji odbytu, ukąszeń owadów, zwichnięć, artretyzmu, skazy moczanowej oraz aby oczyścić krew. Współcześnie można przyjmować sasafran w formie suplementu diety w pigułkach albo wysuszone liście dodawać do herbaty.

Inne nazwy sasafrasu

Sassafras, kuntze saloop, sassafradx, sassafras albidum, drzewo cynamonowe, laurus albida oraz sassafras variifolium,

Skutki uboczne stosowania sasafrasu

Ze względu na trujące właściwości sasafran jest podawany wyłącznie w małych ilościach. Można doświadczyć skutków ubocznych po spożyciu rośliny w jakiejkolwiek formie. Przyjęcie zbyt dużych ilości sasafranu może nawet zagrozić życiu, jak podaje Memorial Sloan-Kettering Cancer Center.

Drugs.com zwraca uwagę, że używanie sasafranu jako środka leczniczego nie jest dopuszczalne ze względu na wysoko toksyczne właściwości. Również U.S. Food & Drug Administration zakazała stosowania oleju sasafranu w produktach spożywczych ze względu na właściwości rakotwórcze.

Wszystkie nowe ziołowe suplementy diety powinny być przedyskutowane z lekarzem, szczególnie w przypadku sasafranu, ze względu na wszystkie przeciwwskazania i zagrożenia wiążące się ze spożywaniem rośliny. Rozszerzone źrenice są sygnałem przyjęcia niebezpiecznie dużej ilości sasafranu. W tym przypadku należy natychmiast zgłosić się do najbliższej przychodni.